Góc nhìn cá nhân: Tác hại lớn nhất của nuôi dạy trẻ theo khuôn mẫu là cảm giác xấu hổ. Việc sử dụng Sách ngủ không đúng cách có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của mẹ.

Các điểm chính (Key points)

Những cuốn Sách ngủ cho bé nên được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và trẻ.

• Các cuốn sách dạy ngủ cho bé có quan điểm cứng nhắc thường bỏ qua sức khỏe tâm thần của mẹ và nhu cầu ăn uống đặc biệt của trẻ.
• Khi kế hoạch ngủ thất bại, cha mẹ thường tự trách bản thân thay vì đặt câu hỏi về phương pháp.
• Mất ngủ ở mẹ liên quan đến các rối loạn khí sắc sau sinh, bao gồm cả ý nghĩ tự sát.
• Những thói quen chăm sóc dựa trên kết nối (connection-based routines) có thể giảm áp lực và hỗ trợ cả sức khỏe tinh thần của mẹ lẫn nhu cầu của trẻ.

Khi tôi mang thai được bảy tháng, có người đưa cho tôi cuốn Twelve Hours by Twelve Weeks — một sách bán chạy về phương pháp ngủ cho bé. Tôi đọc nó như đọc kinh. Mọi người đều cảnh báo rằng việc thiếu ngủ sẽ khủng khiếp. Cuốn sách này hứa hẹn cứu rỗi, chỉ cần tôi tuân theo các “quy tắc”: kéo giãn thời gian cho bú, theo dõi số ounce, phớt lờ tiếng khóc nửa đêm. Con tôi sẽ ngủ xuyên đêm khi được ba tháng.

Tôi in các bảng theo dõi dinh dưỡng. Tôi thì thầm những lời khẳng định. Tôi tin rằng mình có thể dạy con ngủ xuyên đêm. Nhưng khi Lily chào đời — với chứng trào ngược chưa được chẩn đoán và cần bú mỗi hai giờ — cô bé không theo quy tắc. Và cái đầu tôi cũng vậy. Đến tám tuần sau sinh, tôi đã có ý định tự tử.

Khi những bảng theo dõi biến thành chiếc gương
Ngay từ ghi chép đầu tiên trong nhật ký sau sinh, nỗi hoài nghi đã hiện hữu:

“Tôi chẳng biết mình đang làm gì. Núm vú tôi nứt và đau. Mỗi tiếng khóc lại lấy đi thêm một phút ngủ. Tôi yêu con. Và cùng lúc tôi cũng sợ hãi khi nghĩ đến con.”

Thiếu ngủ không phải điều mới mẻ với tôi. Tôi hầu như không ngủ được trong suốt thai kỳ vì nôn nghén dữ dội và trào ngược dai dẳng. Nhưng chuyện này khác. Đây là tôi bật khóc vì một bảng theo dõi dinh dưỡng. Đây là tôi giấu một vỉ thuốc ngủ trong tủ quần áo phòng tắm, đề phòng.

“Tôi muốn chạy trốn, biến mất,” tôi viết. “Nhưng tôi cũng muốn thức dậy vào buổi sáng và ngửi mùi tóc con thơm oải hương của nó.”

Khi không ai lắng nghe

Khi tôi kể với bác sĩ sản phụ khoa về các triệu chứng, bà đưa tôi một tờ rơi về baby blues. “Bạn sẽ ổn thôi,” bà nói.

Nhưng tôi không ổn.

Cuốn sách gợi rằng Lily sẽ ngủ lâu hơn nếu tôi làm đúng theo kế hoạch. Nhưng Lily, người khóc sau mỗi lần bú và khó tăng cân, cần một điều khác: là tôi. Và tôi thì đang sụp đổ.

Tôi vẫn tiếp tục cố gắng. Tôi ghi lại mọi lần bú. Đo thời gian mọi giấc ngủ. Húi, quấn, chờ cho cô bé qua cơn khóc. Và khi mọi thứ không hiệu quả, tôi không đặt câu hỏi về cuốn sách. Tôi tự đổ lỗi cho bản thân.

Cuối cùng, Lily được chẩn đoán trào ngược. Tôi phải cho con bú mỗi hai giờ và giữ thẳng người sau mỗi lần bú để tránh nôn. “Cuốn sách này không tính đến những bé bị trào ngược,” tôi viết. “Nó không tính đến những bà mẹ không ngủ trong nhiều ngày. Nó không tính đến tôi.”

Tôi bắt đầu thấy mình tách rời. Tôi cứ nhìn ra cửa sổ ngắm sân sau của hàng xóm: vườn tược, sự yên tĩnh, bạn bè của cô ấy.

“Tôi muốn có cuộc sống ấy,” tôi viết. “Và tôi cũng muốn cuộc sống này nữa.”

Cuối cùng, chồng tôi và tôi thuê một y tá đêm. Dù có người giúp, tôi vẫn thấy mình thất bại.

“Tôi là lý do cô bé không ngủ,” tôi viết. “Nếu tôi tốt hơn, bình tĩnh hơn, mạnh mẽ hơn, có lẽ giờ này cô bé đã ngủ rồi.”

Vào ngày Halloween, tôi được nhập viện vào khoa tâm thần. Không có khóa cửa. Đèn huỳnh quang lạnh lẽo. Họ lấy đi dây giày và cả áo ngực có gọng của tôi. Nỗi đau khi phải rời xa con dường như thành một cảm giác thể xác.

Tôi nằm viện mấy ngày. Tôi ngủ. Tôi lỡ mất sinh nhật hai tháng của con.

Khi xuất viện, tôi sợ hãi. Áp lực phải huấn luyện ngủ vẫn không biến mất. Nhưng có điều gì đó trong tôi đã thay đổi. Tôi chán việc giả vờ. Chán tự đổ lỗi vì một đứa trẻ biết khóc.

Tôi muốn thử một điều khác.

Khi Chúng Tôi Tạo Ra Thứ Riêng Của Mình

Đó là lúc tôi tạo ra thứ mà tôi gọi là Lily Spa.

Mỗi tối lúc 6:30, tôi thắp nến. Cho con tắm với tinh dầu oải hương. Bật nhạc nhẹ. Tôi gội đầu cho con. Xoa bóp bàn chân. Pha cho con chút trà hoa cúc vào bình sữa. Thì thầm, “Con an toàn. Con được yêu thương.”

Nó không hoàn hảo. Nhưng đó là của chúng tôi. Một nghi thức sinh ra không từ sách vở, mà từ bản năng.

Lily Spa không hứa hẹn kết quả. Nó không cần một bảng biểu. Nó chỉ đòi tôi xuất hiện — dù lộn xộn hay bình tĩnh, mệt nhoài hay dịu dàng — và hiện diện. Theo thời gian, nó trở thành nhịp điệu của chúng tôi. Không phải giải pháp, mà là một sự buông bỏ.

Tôi ngừng hỏi: “Con có ngủ xuyên đêm chưa?” và bắt đầu hỏi: “Con có được an ủi không? Tôi có được an ủi không?”

Tôi bắt đầu tự hỏi tại sao những cuốn sách tôi đã đọc chưa từng nhắc đến điều này: rằng có những em bé không thể bị “huấn luyện”, rằng có những người mẹ đã kiệt sức ngay cả trước khi con chào đời. Và rằng có những người như tôi không hề “hỏng hóc”; chúng tôi chỉ đơn giản là bị quá tải trong một nền văn hóa ám ảnh với thành tích và sự hoàn hảo.

Tôi vẫn khóc khi nghĩ về những tuần đầu ấy. Nhưng không phải vì hối hận. Tôi khóc vì tôi đã quá quyết tâm làm mọi thứ “đúng” đến nỗi quên mất phải tử tế với chính người đang học cách làm mẹ: là bản thân tôi.

Các cuốn sách dạy ngủ thường hứa hẹn một sự chắc chắn: chỉ cần kết hợp đúng hành vi, tất cả sẽ được nghỉ ngơi. Nhưng em bé không phải là những thuật toán. Và các bà mẹ cũng vậy.

Khoa học cũng không hề rõ ràng như vẻ ngoài của nó. Một bài báo năm 2024 trên Scientific American chỉ ra rằng hầu hết nghiên cứu về huấn luyện giấc ngủ đều dựa vào nhật ký của cha mẹ, chứ không phải công cụ khách quan như actigraphy. Một tổng quan năm 2020 trên BMC Pregnancy and Childbirth cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa mất ngủ ở mẹ và các rối loạn khí sắc. Nhưng ít cuốn sách nào thừa nhận rằng áp lực phải trì hoãn cữ bú, phớt lờ tiếng khóc, và cố gắng chịu đựng kiệt sức có thể gây hại thực sự.

Tôi không có ý demonize (biến thành kẻ xấu) các hướng dẫn về giấc ngủ. Tôi hiểu sự tuyệt vọng khiến chúng ta tìm kiếm câu trả lời. Tôi chỉ nghĩ rằng quá nhiều người đang kiếm lợi từ một ý tưởng nguy hiểm: rằng thành công nằm ở kiểm soát, chứ không phải kết nối.

Hôm nay, Lily đã sáu tuổi. Chúng tôi vẫn duy trì những nghi thức trước giờ đi ngủ, giờ đây nhẹ nhàng hơn, giản dị hơn, nhưng cốt lõi vẫn còn: kết nối thay vì kiểm soát. Không cuốn sách nào dạy tôi điều này. Chỉ là một tiếng nói cuối cùng đã vang lên lớn hơn cả nỗi sợ: tiếng nói của chính tôi.

Tác giả: Loren Kleinman

Dịch và hiệu đính: Phương Anh

Nguồn: Psychology Today