Đối với nhiều người, việc ly hôn của cha mẹ đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc sống của họ, cho dù việc ly dị đã xảy ra cách nhiều năm hay đang diễn ra.Khoảng một nửa số cuộc hôn nhân ở Hoa Kỳ ngày nay kết thúc bằng ly dị, vì vậy rất nhiều trẻ em và thanh thiếu niên phải trải qua điều này. Dường như sẽ rất khó khăn cho bạn, nhưng bạn hoàn toàn có thể đối mặt và giải quyết được, có một cuộc sống gia đình tốt kể cả khi việc bố mẹ ly dị xảy ra.
Tại sao cha mẹ tôi ly dị?
Cha mẹ ly hôn vì nhiều lý do. Thường thì ly hôn xảy ra khi một cặp vợ chồng cảm thấy họ không thể sống được với nhau do tức giận, hoặc bởi vì tình yêu họ đã thay đổi sau khi kết hôn. Nguyên nhân dẫn đến ly hôn cũng có thể là do một trong hai người có tình yêu với một người khác, và đôi khi đó là một vấn đề nghiêm trọng như uống rượu, nghiện hoặc cờ bạc.
Bạn có biết đôi khi với thanh thiếu niên, họ nghĩ rằng việc ly hôn của bố mẹ có một phần là do lỗi của họ? Hãy nhớ rằng quyết định chia tay của cha mẹ là sự giải quyết vấn đề giữa cha và mẹ, chứ không phải vì những việc bạn làm hay chưa làm. Một số trẻ cảm thấy có lỗi về những gì đã xảy ra, họ ước rằng họ có thể ngăn cản các cuộc tranh cãi bằng cách gắn kết gia đình, hành xử tốt hơn, hoặc nhận được điểm tốt hơn. Nhưng ly thân và ly dị là kết quả từ các vấn đề của các cặp vợ chồng với nhau, không phải với con cái của họ. Quyết định ly hôn là từ chính người lớn.
Nếu cha mẹ bạn ly hôn, bạn có thể trải qua nhiều cung bậc cảm xúc. Cảm xúc của bạn cũng có thể thay đổi. Bạn có thể cảm thấy căng thẳng, giận dữ, thất vọng, hoặc buồn. Bạn có thể cảm thấy cần phải bảo vệ cho bố hoặc mẹ và đổ lỗi cho người còn lại. Bạn có thể cảm thấy bị bỏ rơi, sợ hãi, lo lắng, hoặc cảm thấy tội lỗi. Những cảm giác này là các cảm giác thường gặp và hãy chia sẻ chúng với một người bạn, thành viên trong gia đình hoặc người lớn đáng tin cậy, người mà bạn tin tưởng rằng có thể giúp đỡ bạn.
Cuộc ly hôn của bố mẹ sẽ thay đổi cuộc đời bạn ra sao?
Tùy thuộc vào những gì xảy ra trong gia đình bạn, bạn có thể phải điều chỉnh để thích nghi với chúng. Những điều này có thể bao gồm những việc như di chuyển, thay đổi môi trường học, dành thời gian với cả hai bố mẹ một cách riêng biệt, và giải quyết những cảm giác khó chịu của bố mẹ với nhau.
Bố mẹ bạn có thể phải ra tòa để giành quyền nuôi con. Bạn có thể sẽ phải sống chung với một trong hai người và thường xuyên đến thăm người kia, hoặc cha mẹ bạn có thể phân chia thời gian của họ để nuôi bạn. Trong khoảng thời gian đầu, bạn có thể gặp nhiều vấn đề phức tạp và cần phải linh hoạt để giải quyết trong một khoảng thời gian.
Một số thanh thiếu niên phải di chuyển để tiện việc thăm nom giữa cha mẹ, và điều đó có thể tạo ra những thách thức cả về mặt xã hội và thực tế. Trải qua một thời gian, bạn sẽ tìm được thói quen mới để phù hợp với tất cả mọi người. Thông thường, phải mất một thời gian dài để quyết định quyền nuôi con. Điều này có thể cho mọi người thời gian thích ứng với những thay đổi lớn và để cho các gia đình tìm ra được cách giải quyết tốt nhất. Vấn đề về tiền bạc cũng có thể thay đổi con người bố mẹ bạn.
Một trong 2 người khi thất nghiệp có thể cần phải tìm một công việc để trả tiền thuê nhà hoặc thế chấp. Đây có thể là điều khiến họ phấn khích, nhưng họ cũng có thể cảm thấy lo lắng hoặc bị áp lực về vấn đề tài chính. Ngoài ra còn có các khoản chi phí khác liên quan đến ly hôn, từ phí luật sư đến chi phí di chuyển đến nơi ở mới.
Gia đình bạn có thể không đủ tiền để chi trả cho những thứ bạn đã từng dùng trước khi bố mẹ bạn ly dị. Đây là một trong những thay đổi khó khăn thường bắt gặp khi liên quan đến ly hôn. Có thể đó là những thay đổi tốt – nhưng làm thế nào bạn đối phó với những thay đổi, điều đó còn tùy thuộc vào tình hình, tính cách của bạn và sự hỗ trợ quanh bạn.
Những gì cha mẹ và thanh thiếu niên có thể làm để khiến việc ly hôn trở nên dễ dàng hơn:
Giữ hòa bình
Đối mặt với việc ly dị sẽ dễ dàng nhất khi có cha mẹ cùng đồng hành với trẻ. Trẻ vị thành niên đặc biệt khó khăn khi bắt gặp cha mẹ đánh nhau và cãi nhau hoặc có những hành động gay gắt với nhau. Bạn không thể làm gì nhiều để có thể ảnh hưởng đến cách cư xử cha mẹ bạn trong suốt quá trình ly dị, nhưng bạn có thể yêu cầu họ cố gắng hết sức để giảm căng thẳng trong giao tiếp.
Với bất kể vấn đề gì vợ chồng phải đối mặt, cha mẹ cần phải giải quyết nhẹ nhàng để giảm thiểu căng thẳng mà con cái họ có thể cảm thấy. Hãy để cha mẹ bạn biết rằng mặc dù bạn biết mọi người đang căng thẳng, tuy nhiên bạn không muốn bị mắc kẹt ở giữa.
Hãy công bằng
Hầu hết thanh thiếu niên đều nói rằng quan trọng là cha mẹ chưa cố gắng làm cho họ cảm thấy “sự tồn tại của họ”. Bạn cần được cảm thấy thoải mái để đi chơi với hoặc nói chuyện với cha hoặc mẹ của bạn mà không làm người còn lại tổn thương, đau đớn, hoặc phát điên. Sẽ là không công bằng nếu khi bạn cảm thấy rằng nói chuyện với một trong hai người là không trung thành với người còn lại hoặc đặt gánh nặng hạnh phúc của cha mẹ lên vai con cái.
Khi cha mẹ cảm thấy khó chịu hoặc tức giận, hoặc nếu họ chán nản về những thay đổi xuất phát từ cuộc ly hôn, họ có thể tìm sự trợ giúp từ một nhà tư vấn hoặc nhà trị liệu. Điều này có thể giúp cha mẹ vượt qua được đau khổ sau khi ly hôn, tìm thấy hạnh phúc cá nhân, và trút được gánh nặng khỏi con cái họ.
Trẻ em và thanh thiếu niên cũng có thể nhận được sự trợ giúp khi gặp một nhà trị liệu về gia đình hoặc một người có chuyên môn có thể giúp họ vượt qua được căng thẳng trong việc gia đình đổ vỡ. Trước tiên, bạn có thể cảm thấy không quen khi nói chuyện với một người mà bạn không biết về những cảm xúc cá nhân, nhưng sẽ thực sự hữu ích cho bạn khi nghe về những trải nghiệm người khác đã đối phó như thế nào khi họ ở trong hoàn cảnh của bạn.
Giữ liên lạc
Việc di chuyển giữa hai ngôi nhà có thể rất khó khăn, đặc biệt là nếu cha mẹ bạn sống xa cách nhau. Bạn nên giữ liên lạc với cha hoặc mẹ, người mà bạn ít gặp thường xuyên vì khoảng cách. Ngay cả việc bạn gửi một email nói rằng “Con đang nhớ đến bố/mẹ” cũng làm giúp giảm bớt cảm giác thiếu nhau. Nỗ lực giữ liên lạc khi bạn xa bố/mẹ có thể giúp cho cả hai bên biết về các hoạt động và suy nghĩ của nhau hàng ngày.
Giải quyết
Bạn có thể muốn cả cha lẫn mẹ tham gia vào các sự kiện đặc biệt, như trò chơi, các cuộc gặp mặt, vui chơi, hoặc các cuộc biểu diễn độc tấu âm nhạc. Nhưng đôi khi cha mẹ có thể cảm thấy lúng túng khi tham dự nếu có sự hiện diện của người còn lại. Khi gặp phải những tình huống như vậy cha mẹ có thể tìm ra cách để giải quyết việc này, đặc biệt bạn có thể cảm thấy cần sự hỗ trợ và sự hiện diện của cả cha mẹ nhiều hơn trong quá trình ly hôn. Bạn có thể đưa ra ý tưởng về một sự thỏa hiệp hoặc giải pháp cho vấn đề này và đưa ra đề nghị với cả cha mẹ.
Nói về tương lai
Nhiều thanh thiếu niên có cha mẹ ly hôn lo lắng rằng kế hoạch của họ trong tương lai có thể bị ảnh hưởng. Một số lo ngại về chi phí ly hôn (như phí pháp luật và chi phí cho hai hộ gia đình) có nghĩa là sẽ có ít tiền để đóng học hoặc chi trả các thứ khác.
Chọn một thời gian tốt để nói với cha mẹ về những mối quan tâm của bạn – khi có đủ thời gian để ngồi cùng với một hoặc cả hai cha mẹ để thảo luận về việc ly hôn sẽ ảnh hưởng đến bạn như thế nào. Đừng lo lắng về việc bạn sẽ gia tăng căng thẳng vào bố mẹ của bạn, chỉ cần cố gắng chọn một thời điểm tốt để nói chuyện khi mọi người đang cảm thấy bình tĩnh. Tốt hơn là hãy nói ra những mối quan tâm của bạn hơn là giữ trong lòng cũng như việc để cho những lo lắng hoặc sự oán giận ngày càng tăng. Có những giải pháp cho hầu hết các vấn đề và những người làm tư vấn có thể giúp thanh thiếu niên và cha mẹ họ tìm ra những giải pháp đó.
Tìm ra thế mạnh của bạn
Làm thế nào để bạn giảm bớt căng thẳng? Bạn có tức giận và chia sẻ nó với các anh chị em, bạn bè, hoặc chính mình? Hay bạn là một người đặt người khác lên trước mình? Bạn có xu hướng tránh mâu thuẫn và chỉ hy vọng rằng những vấn đề sẽ biến mất một cách huyền diệu?
Một sự kiện thay đổi cuộc sống như ly hôn có thể khiến mọi người trải qua những giai đoạn khó khăn nhưng cũng có thể giúp họ tìm hiểu về thế mạnh của bản thân và tạo cho bản thân các kỹ năng ứng phó. Ví dụ, làm thế nào bạn có thể ứng phó nếu cha hoặc mẹ nói những lời không hay? Đôi khi cần giữ yên lặng cho đến khi cơn giận đã giảm và sau đó thảo luận nó một cách bình tĩnh với mẹ hoặc cha của bạn, điều này có thể sẽ giải quyết được vấn đề. Bạn có thể muốn nói với họ rằng bạn có quyền được hưởng yêu thương của cả cha mẹ, cho dù họ không còn tình cảm với nhau.
Nếu bạn cần giúp đỡ để tìm ra điểm mạnh của bạn hoặc làm thế nào để ứng phó – như từ một người cô mà bạn yêu thích hoặc từ cố vấn ở trường học của bạn – hãy thể hiện ra nhu cầu đó. Và nếu bạn thấy khó khăn để đối mặt trực tiếp với cha mẹ, hãy thử viết cho họ một lá thư,… Tìm ra những cách hiệu quả với bạn.
Sống cuộc sống của bạn
Đôi khi trong quá trình ly hôn, cha mẹ có thể bị cuốn bởi chính những thay đổi của bản thân họ, có thể bạn cảm thấy cuộc sống của bạn đang không do bạn làm chủ. Ngoài việc tập trung vào các kế hoạch và ước mơ của chính mình, hãy đảm bảo bạn tham gia càng nhiều hoạt động bình thường càng tốt. Khi mọi thứ ở nhà đang thay đổi, việc bạn tham gia các hoạt động thực sự có thể giúp ích, chẳng hạn như các hoạt động trường học và bạn bè.
Nếu mọi thứ trở nên quá khó khăn để ở nhà, hãy xem xét việc nếu bạn có thể ở nhà bạn bè hoặc người thân cho đến khi mọi thứ trở lại bình thường. Chăm sóc bản thân bằng cách ăn uống đúng cách và tập thể dục thường xuyên – hai cách chống lại sự căng thẳng tuyệt vời! Hãy tìm ra những điều quan trọng đối với bạn – dành thời gian với bạn bè, học tập chăm chỉ ở trường, viết hay vẽ, hay chơi bóng rổ. Tìm được điểm mạnh bên trong con người bạn và tập trung vào các mục tiêu do chính bạn đề ra có thể thực sự giúp bạn giảm căng thẳng.
Hãy để những người khác hỗ trợ bạn
Nói về cảm xúc và phản ứng của bạn đối với việc ly hôn với người mà bạn tin tưởng. Nếu bạn cảm thấy buồn, hãy để bạn bè và thành viên trong gia đình bạn ủng hộ bạn, nhờ đó những cảm giác tiêu cực sẽ được vơi đi phần nào. Nếu không, hãy để một chuyên gia tư vấn hoặc chuyên gia trị liệu giúp bạn.Nhiều tổ chức và trường học có các nhóm hỗ trợ cho trẻ em và thanh thiếu niên có cha mẹ đã ly hôn. Điều đó thực sự có thể giúp bạn giải tỏa với những người khác trong độ tuổi của bạn, những người đang trải qua những trải nghiệm tương tự.
Đưa ra những tích cực
Sẽ có thăng trầm trong quá trình ly hôn, nhưng thanh thiếu niên có thể đối phó thành công với sự ly hôn của cha mẹ và những thay đổi nó mang lại. Bạn thậm chí có thể phát hiện ra một số bất ngờ không mong muốn. Nhiều thanh thiếu niên tìm thấy cha mẹ của họ thực sự hạnh phúc hơn sau khi ly hôn hoặc họ có thể phát triển những cách mới và tốt hơn liên quan đến cả cha lẫn mẹ khi họ có thời gian riêng cho nhau.
Một số thiếu niên học các kỹ năng cảm thông và chăm sóc khi em trai hoặc em gái cần được hỗ trợ và chăm sóc từ họ. Anh chị em ở gần tuổi có thể tạo ra những trạng thái gắn kết chặt chẽ hơn, học tập nhau hơn vì họ đang phải đối mặt với những thách thức của việc cha mẹ họ ly hôn.
Đối phó tốt với ly hôn cũng có thể mang lại sự trải nghiệm và sự trưởng thành. Một số người trở nên có trách nhiệm hơn, giải quyết vấn đề tốt hơn, lắng nghe tốt hơn có mạng lưới hỗ trợ tốt hơn. Nhìn lại những gì đã trải qua, nhiều người nói rằng họ đã học được kỹ năng ứng phó mà họ không bao giờ biết họ đã có và cảm thấy mạnh mẽ và kiên cường hơn như kết quả những gì họ đã trải qua.
Nhiều bộ phim đã được thực hiện về chủ đề ly hôn và có gia đình mới khi một trong hai người tái hôn – một số có kết thúc hạnh phúc, một số thì không. Đó là cuộc sống thực. Nhưng hầu hết thanh thiếu niên trải qua quá trình ly hôn đều học được (đôi khi họ cảm thấy ngạc nhiên) rằng họ có thể vượt qua tình huống khó khăn này thành công.
Hãy dành thời gian cho việc này, mở lòng để mọi người hỗ trợ bạn, và để mắt đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống bạn có thể làm cho tất cả mọi thứ trở nên khác biệt.
Lược dịch: Nguyễn Ánh Linh
Nguồn: D’ Arcy Lyness, Ph D