Khủng hoảng tâm lý ở tuổi dậy thì điều ai cũng phải trải qua. Trong độ tuổi ương ương này, con người thường có những suy nghĩ khá kỳ lạ.
Khủng hoảng tâm lý khi bước vào tuổi dậy thì nếu không được tư vấn, xoa dịu thì các em rất dễ bị rối loạn cảm xúc, trở nên stress và trầm cảm, rối loạn tâm thần hoặc hành vi.
Vậy nên, khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì cực kỳ nguy hiểm. Bố mẹ liệu đã biết cách phân tích và nhận biết dấu hiệu hủng hoảng từ con?
Dấu hiệu nhận biết khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì
Ở tuổi dậy thì, có rất nhiều vấn đề cần quan tâm. Từ tâm lý, hành vi đến tâm sinh lý tình cảm của các con. Nếu chẳng may thích một người, con sẽ tỏ ra là người lớn để xứng đáng. Nếu đã giận dỗi hoặc bất mãn, con sẽ có những hành động khó hiểu hơn.
Những biến đổi tâm lý khiến các em nhạy cảm hơn, cảm xúc cũng dễ dàng thay đổi hơn. Rối loạn cảm xúc xảy ra khi có tình trạng rối loạn tại não bộ, gây nên những bất ổn về tinh thần, như chuyển từ cảm xúc hưng phấn sang cảm xúc ức chế một cách nhanh chóng và ngược lại. Rối loạn cảm xúc gây nên những bất ổn về tinh thần. Buồn vui vô cớ, tâm trạng bất thường, thoắt buồn thoắt vui. Biểu hiện của rối loạn cảm xúc là ăn không ngon miệng, trẻ khó ngủ, ốm yếu, vận động chậm chạp, hay quên, mất tập trung, rất nhạy cảm trước những lời true chọc, hay suy nghĩ đến những điều tiêu cực,…
Stress và trầm cảm
Ở độ tuổi nhạy cảm này thường dễ bị áp lực từ học tập, gia đình, bạn bè,… Thậm chí cả những suy nghĩ tiêu cực về vóc dáng hay trình độ cá nhân, những mong muốn vượt quá khả năng bản thân và gia đình,… cũng dẫn đến stress. Khi rơi vào trạng thái stress, các em cảm thấy thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng, lo âu, đau đầu, suy nghĩ luẩn quẩn, giấc ngủ không yên,… Chính vì vậy, kết quả học tập của các em thường giảm sút, sức khỏe cũng yếu hơn các bạn bình thường.
Trầm cảm là rối loạn tâm thần dễ mắc phải ở lứa tuổi dậy thì. Đó là bởi những thay đổi từ lượng hormone trong cơ thể, áp lực từ xung quanh, từ học hành, bố mẹ, thấy cô, bạn bè hay cả từ các chất kích thích,…với những triệu chứng như buồn bã, không quan tâm đến mọi thứ xảy ra xung quanh, dễ mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, bi quan, sống thu mình, ngại giao tiếp với bạn bè người thân,…
Khi bị trầm cảm các em thường cô lập bản thân với thế giới bên ngoài. Thậm chí, rất nhiều bạn chỉ quan tâm và sống trong “thế giới ảo”. Nguy hiểm hơn, stress và trầm cảm tuổi dạy thì có thể dẫn đến hành vi tự tử.
Rối loạn tâm lý và hành vi là biểu hiện khủng hoảng tuổi dậy thì
Ở lứa tuổi mà ông bà ta hay gọi là “dở ông, dở thằng”, nhiều em tự nghĩ mình kém cỏi, tự ti, mất bình tĩnh. Tự ti dần dần khiến trẻ trở nên e dè, ngại tiếp xúc. Không thích bộc lộ, nghi ngờ khả năng của bản thân… Với sức khỏe, tự ti khiến các em dễ rơi vào trạng thái stress, mệt mỏi thường xuyên, thừa cân,…
Đây chính là những nền tảng đẩy các em rơi vào những hội chứng tâm lý khác. Ví dụ như trầm cảm, hoang tưởng,… Ở tuổi này, các em dễ bị tác động từ sách báo, phim ảnh bạo lực, các văn hóa phẩm đồi trụy và cả từ bạn bè xấu. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rối loạn hành vi. Thậm chí, gây nên những hậu quả nghiêm trọng gây thương tích cho người khác, chống người thi hành công vụ, trộm cắp, đua xe mạo hiểm,…
Trẻ có thể bị ám ảnh về hình ảnh cơ thể, dẫn đến mong muốn sụt cân nhanh, khiến sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Ví dụ trẻ biếng ăn, né tránh việc ăn uống hoặc một số trẻ lại ăn vô độ.
Việc ăn uống thất thường này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sức đề kháng về sự tự tin về ngoại hình của trẻ. Nhất là khi tâm sinh lý không ổn định, ăn uống thất thường có thể là nguyên nhân gây đột quỵ hay mỡ máu.
Lạm dụng thuốc lá và các chất gây nghiện
Trẻ vị thành niên thường rất thích thử hút thuốc, thử uông rượu bia, thậm chí là sử dụng ma túy, chất kích thích như một “liều thuốc chứng tỏ bản thân”.
Những cái gì có thể thử một lần. Nhưng với ma túy, tuyệt đối không. Nhưng chất kích thích đến thần kinh khác cũng đừng dại để thử. Hối không kịp!
Hiểu được khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì, bố mẹ phải xử lý ra sao?
Tuổi dậy thì là lứa tuổi khó nắm bắt, mỗi người một khác, không ai giống ai. Nắm bắt được những thay đổi tâm lý của con ở độ tuổi này, bố mẹ nên hiểu và có lẽ cũng là những người hiểu con nhất, bố mẹ cũng chính là người đồng hành cùng với con để con vượt qua khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì:
- Giao tiếp với con thường xuyên, cởi mở và chân thành đề con cảm thấy mình luôn có thể chia sẻ với bố mẹ về bất cứ vấn đề gì mà mình gặp phải.
- Chia sẻ cho con những kinh nghiệm của bản thân, những lo lắng mà chính bố mẹ cũng đã trải qua ở lứa tuổi đó. Điều này giúp cho con hiểu rẳng những thay đổi, những khó khăn mà con gặp phải là những điều mà các bạn khác cũng có thêt đang gặp phải. Đồng thời bố mẹ cũng là những người từng trải, sẽ luôn đồng hành bên con, con không hề cô đơn.
- Nếu những thay đổi của trẻ có chiều hướng nghiêm trọng, mạnh mẽ, đột ngột thì đó có thể là dấu hiệu báo động về sức khỏe tinh thần.
- Khi bố mẹ nhận thấy con mình có những biểu hiện tâm lý không bình thường, bố mẹ nên hiểu và nhận ra vấn đề của con, đưa con đến các chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ sớm nhất có thể.
- Bố mẹ nên khuyến khích con tham gia vào các hoạt động tập thể, các hoạt động xã hội.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với những loại phimm ảnh, đồ chơi bạo lực hoặc các loại văn hóa phẩm không phù hợp.
- Bổ sung chất dinh dưỡng đầy đủ cho con.
Khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì là điều hoàn toàn có thể đoán trước được, chúng ta hoàn toàn có thể chuẩn bị để đón nhận nó một cách nhẹ nhàng. Vì vậy, ở giai đoạn này bố mẹ nên chú ý quan tâm chia sẻ với con nhiều hơn, là một người bạn thức sự để có thể đồng hành cùng con. Có như vậy, con của bạn mới có thể có được môi trường, cơ hội phát triển tâm sinh lý một cách tốt nhất.
Nguồn: https://vn.theasianparent.com/khung-hoang-tam-ly-tuoi-day-thi