Bố mẹ bạn có giữ các thói quen sống lành mạnh không? Ví dụ như việc tập thể dục thường xuyên hoặc việc ăn uống đảm bảo có hoa quả và rau củ trong các bữa ăn?
Chúng tôi đã thực hiện phỏng vấn các câu hỏi như vậy trong các cuộc điều tra nghiên cứu, và rất nhiều người đã trả lời “không”.
Ba phần tư các trẻ vị thành niên tham gia vào cuộc nghiên cứu đều muốn bố mẹ họ có sự cải thiện về sức khoẻ. Trong đó có gần một nửa đã nói rằng họ từng yêu cầu bố mẹ có cuộc sống lành mạnh hơn.
Sẽ khó để bố mẹ bạn thay đổi, tuy nhiên bạn có sức ảnh hưởng tới họ nhiều hơn bạn nghĩ: Hầu hết tất cả các cặp phụ huynh khi tham gia vào cuộc nghiên cứu đều nói rằng họ sẽ thay đổi để có cuộc sống lành mạnh hơn, nếu con cái họ có những yêu cầu như vậy”. Bố mẹ bạn có thể sẽ không để ý đến tầm quan trọng của sức khoẻ bản thân có ảnh hưởng tới bạn như nào. Và giờ là lúc bạn cho họ biết điều đó.
Dưới đây là 4 gợi ý cho cha mẹ về thói quen sống.
1. Nghĩ về nó trước:
- Điều bạn cần là gì? Trước khi bạn quyết định tới nói chuyện với bố mẹ bạn, hãy chắc chắn về điều bạn muốn nói, muốn bố mẹ bạn sẽ làm. Bạn có muốn bố mẹ bạn ăn uống tốt hơn mỗi ngày? Hay việc tập thể dục thường xuyên hơn? Hoặc tìm cách giảm bớt căng thẳng, áp lực, ngủ nhiều hơn?
- Bạn sẽ làm gì để thay đổi điều đó? Chúng ta bị ảnh hưởng bởi tất cả những gì xung quanh ta. Bố mẹ thường ít tập thể dục khi mà các thành viên trong gia đình quá phụ thuộc vào việc sử dụng các thiết bị. Hãy nghĩ về việc bạn có sẵn lòng để hỗ trợ bố mẹ bạn với thói quen sống khỏe của riêng bạn như nào?
- Nghĩ về từ ngữ bạn sử dụng khi nói chuyện với bố mẹ: Mọi người sẽ sẵn lòng thay đổi một cách tích cực khi họ không cảm thấy như mình đang bị phê phán. Một vài chủ đề, như cân nặng hay chủ đề nhạy cảm. Thay vì nói ra điều gì đúng và yêu cầu bố mẹ giảm cân, hãy tập trung vào việc thay đổi sẽ giúp bố mẹ đạt được mục tiêu đề ra, ví dụ ăn uống tốt hơn hoặc tập thể dục nhiều hơn.
2. Hãy nói chuyện với họ như cách mà bạn muốn họ nói với bạn:
Bạn luôn cảm thấy chán ngấy nếu bị bố mẹ chì chiết hay phê bình. Và đây là cơ hội để bạn đưa ra ví dụ với các kỹ năng giao tiếp. Nếu bạn làm được điều này tốt, bố mẹ của bạn có thể sẽ nói chuyện với bạn theo cách tích cực hơn trong thời gian tới.
- Đưa ra yêu cầu cẩn thận: Hãy chọn thời điểm khi tất cả mọi người đều cảm thấy thoải mái và thích hợp để nói chuyện. Hãy nói những chuyện như: ” Bố, con quan tâm đến sức khoẻ của bố, và con lo bố bận nên sẽ không có thời gian tập luyện cho sức khỏe”.
- Đặc biệt nên yêu cầu bố mẹ bạn hãy thay đổi: Nói ẩn ý hay gợi ý đều không có tác dụng. Hãy nói thẳng: “Con thấy thật sự bố/mẹ cần phải chăm tập thể dục, bố/mẹ sẽ làm vậy chứ ạ?” Hãy đưa ra yêu cầu khiến bố mẹ không thể từ chối: “Con yêu bố/mẹ và con muốn bố/mẹ sống lâu khỏe mạnh”.
- Gợi ý tham gia cùng: Hãy cho bố mẹ bạn biết bạn sẵn sàng tham gia cùng để bố mẹ có thêm động lực thay đổi bản thân. Ví dụ, bạn có sẵn lòng đi bộ cùng bố mẹ sau bữa ăn tối, giúp mẹ chuẩn bị các bữa ăn lành mạnh, hoặc nói lời tạm biệt với những món ăn nhẹ ưa thích của bạn như bim bim trong tủ bếp nhà bạn, thay vào đó bạn cũng sẽ có lối sống lành mạnh.
3. Hãy lên kế hoạch cùng nhau:
Liệu bố mẹ có đồng ý với những lời đề nghị của bạn đưa ra? Bây giờ là lúc bạn giúp họ vạch ra kế hoạch thực hiện.
- Hãy chi tiết, cụ thể: Đây là cơ hội để bố và mẹ bạn đồng ý thực hiện chế độ ăn uống khoẻ. Hay lên kế hoạch cùng nhau cho việc họ sẽ cần phải làm gì. Ví dụ:Tôi sẽ ăn năm loại quả và rau củ mỗi ngày.
Tôi sẽ ăn sáng mỗi ngày.
Tôi sẽ ngừng mua bim bim từ các máy bán hàng tự động. - Chọn một việc để làm cùng: Khoa học chứng minh rằng con người sẽ làm việc hiệu quả hơn nếu họ chỉ tập trung vào một việc, vậy hãy xác định mục tiêu của mình, ví dụ như tập thể dục 30 phút mỗi ngày. Giúp bố mẹ thực hiện mục tiêu của mình bằng cách tham gia cùng họ.
- Giữ thói quen: Một trong những cách giúp bạn đạt được mục tiêu đề ra là bám chặt lấy kế hoạch bản thân đề ra, ví dụ viết ra tất cả các loại rau củ quả bạn ăn. Giúp bố mẹ quyết định cách để ghi lại các món họ đã ăn mỗi ngày. Ví dụ, hãy lập bảng đồ ăn hoặc bảng nhắc nhở luyện tập/ Vào cuối mỗi tuần, họ có thể viết tiếp vào quá trình của họ và chuyển lại vào tuần sau đó. Đây là cách để một thói quen bắt đầu.
4. Thể hiện sự cổ vũ, hiểu nhau và hỗ trợ nhau:
Đừng phê phán hay trách mắng bố mẹ khi họ chưa đạt được đúng mục tiêu hay thất bại ngay trong lần đầu tiên. Không một ai hoàn hảo.
- Nếu bố mẹ bạn sơ suất, hãy cổ vũ họ tiếp tục cố gắng Nếu bạn tiếp tục thay đổi cùng bố mẹ bạn, bạn có thể nói, ” Chúng ta thất bại hôm nay, hãy thử lại và tập trung vào kế hoạch”.
- Đưa ra lời tán dương! Hãy để cho bố mẹ chúng ta biết bạn khâm phục vào những gì họ đã cố gắng làm và điều đó có ý nghĩa gì với bạn.
Tuy nhiên nếu trong trường hợp bố mẹ nói không thì sao?
Nếu bố mẹ bạn nói không với những yêu cầu bạn đưa ra, hãy đề nghị họ một cách nhẹ nhàng và mềm mỏng hơn: “Bố mẹ có thể ít nhất một lần nghĩ cho con được không?”. Sau đó hãy để cho cha mẹ bạn một khoảng thời gian tự suy nghĩ.
Nếu tất cả mọi cách đều không hiệu quả, bạn hãy nhắc bố mẹ rằng có rất nhiều việc bạn làm vì họ mặc dù bạn không hề muốn làm điều đó, hãy nói một cách lịch sự: ” Kể cả khi con không hề muốn tắt điện thoại vào mỗi tối nhưng con vẫn làm bởi bố/mẹ nói điều đó tốt cho con nên con làm, làm ơn hãy nghĩ về những gì con vừa nói với bố mẹ”.
Yêu cầu bố mẹ phải thay đổi hơn là giúp họ có cuộc sống tốt hơn. Hãy cùng thực hiện với họ, và việc đó có thể giúp khoảng cách giữa bố mẹ và con cái gần nhau hơn. Có thể bố mẹ bạn chưa bao giờ nghĩ đến chuyện họ sẽ có thể học tâp được gì từ con cái.
Rồi bạn cũng phải trưởng thành và đi xa, đây sẽ là cơ hội để bố mẹ bạn đi đúng lộ trình khi bạn vẫn còn thời gian để trở thành người hướng dẫn cho bạn.
Lược dịch: Nguyễn Ánh Linh
Nguồn: D’ Arcy Lyness, Ph D